Το νέο φορολογικό σκάνδαλο των "SwissLeaks" χτύπησε την πόρτα των Αφρικανικών χωρών. Η Τανζανία, η Σενεγάλη και η Ακτή του Ελεφαντοστού είδαν το 30% του προϋπολογισμού τους για την υγεία να εξέρχεται με το σύστημα της ελβετικής θυγατρικής της τράπεζας HSBC.
Το νέο σκάνδαλο "SwissLeaks" αποκαλύφθηκε από τη Le Monde και εξήντα ακόμη διεθνή μέσα ενημέρωσης. Περιγράφουν ένα σύστημα μεγάλης φοροαποφυγής που έστησε το ελβετικό υποκατάστημα της τράπεζας HSBC. Μεταξύ του 2006 και του 2007, περισσότερα από 180 δισεκατομμύρια που ανήκουν σε 100.000 πελάτες και 20.000 offshore εταιρείες μεταφέρθηκαν κρυφά μέσα από τους λογαριασμούς της θυγατρικής.
Πρόκειται για μια απάτη μεγάλης κλίμακας που ενθαρρύνεται από τη βρετανική τράπεζα. Από την απάτη αυτή δεν γλίτωσαν οι αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής.
Από τις 100 χώρες με την υψηλότερη φορολογική αποφυγή σε ότι αφορά πελάτες της θυγατρικής της HSBC περιλαμβάνονται 19 χώρες της Αφρικής και συγκεκριμένα η Νότια Αφρική με 1787 πελάτες, το Μαρόκο με 1068 πελάτες, το Μαλί με 68 πελάτες και η Ζάμπια με 69 πελάτες.
Η φυγή κεφαλαίων.
Αν και πρόκειται για ποσά χαμηλότερα από αυτά που αφορούν σκάνδαλα στις ανεπτυγμένες χώρες, όπως είναι η Ελβετία και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, παρόλα αυτά πολλές Αφρικανικές χώρες επλήγησαν σε σημαντικό επίπεδο από τα "SwissLeaks". Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από την Μ.Κ.Ο. "One" (Παγκόσμια Τράπεζα, SwissLeaks, Rapport Data) η Ακτή του Ελεφαντοστού έχει μια απώλεια κεφαλαίων στο εξωτερικό που αντιστοιχεί στο 0,58% του ΑΕΠ της ή 169 εκατομμύρια €. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι η φυγή κεφαλαίων ως ποσοστό του προϋπολογισμού για την υγεία της χώρας αφορά το 39% και το 13% ως ποσοστό του προϋπολογισμού την εκπαίδευσης.
Η κατάσταση είναι η ίδια και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, όπως για παράδειγμα στη Σενεγάλη, όπου η φυγή των κεφαλαίων που συνδέονται με τα "SwissLeaks" αντιπροσωπεύουν 0,90% του ΑΕΠ της χώρας, το 38% του προϋπολογισμού για την υγεία και το 18% του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση. Στην Τανζανία οι διαρροές αντιπροσωπεύουν το 0,48% του ΑΕΠ της χώρας, το 17% του προϋπολογισμού για την υγεία και το 10% του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση.
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι νέο. "Η φυγή κεφαλαίων στην Ελβετία είναι η κορυφή του παγόβουνου" αναγνωρίζει Γάλλος αξιωματούχος.
Οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές.
Το 2011 δημιουργήθηκε η Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Αφρική από μια ομάδα με υψηλή επιστημονική τεχνογνωσία που είναι επιφορτισμένη με τη σύνταξη μιας έκθεσης σχετικά με τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές από την Αφρική προς το εξωτερικό ώστε να διατυπώσει λύσεις για την καταπολέμηση της μάστιγας αυτής.
Υπό την προεδρία του πρώην επικεφαλή της Νότιας Αφρικής Thabo Mbeki, η επιτροπή έχει εκδώσει μια ανατριχιαστική έκθεση στις αρχές Φεβρουαρίου για παράνομα εξερχόμενες χρηματοοικονομικές ροές από την Αφρική. Τα ποσά αυτά αντιπροσωπεύουν την απώλεια 50 δισεκατομμύριων δολαρίων το χρόνο για την Αφρική.
"Οι συγκεκριμένοι υπολογισμοί δείχνουν ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια στην Αφρική θα είχαν αυξηθεί περισσότερο από 60% εάν τα παράνομα διαφυγόντα κεφάλαια είχαν παραμείνει στην αφρικανική ήπειρο, ενώ θα σηματοδοτούσαν μια αύξηση της τάξεως του 15% του κατά κεφαλήν εισοδήματος" αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Πιο σοβαρά, υπό το πρίσμα ενός διαφορετικού δείκτη, το ποσό αυτό υπερβαίνει το ποσό της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας που είχε Αφρική, δηλαδή 46.1 δισεκατομμύρια δολάρια, για το 2012.
"Λαμβάνοντας υπόψη τη γνωστή εξάρτηση των αφρικανικών χωρών από την βοήθεια του δημοσίου για την ανάπτυξη, η απώλεια των πόρων που προκαλείται από τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές στο εξωτερικό επιδεινώνει την εξάρτηση των χωρών από τους δωρητές," υπογραμμίζει η έκθεση.
Η εκτίμηση της ομάδας των εμπειρογνωμόνων είναι ασφαλώς υποτιμημένη εφόσον "συχνά αποκλείονται ορισμένες μορφές χρηματοοικονομικών ροών" ανυπολόγιστες που συνδέονται με το σύστημα "της διαφθοράς και της διακίνησης ναρκωτικών, της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης και εμπορίας όπλων και οπλικών συστημάτων ", όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.
Σήμερα, σε ορισμένες χώρες όπως το Τσαντ χάνεται το 20% του ΑΕΠ τους, λόγω των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο επίπεδο του 25% του ΑΕΠ για τη Δημοκρατία του Κονγκό.
Οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές στην Αφρική:
Το νέο σκάνδαλο "SwissLeaks" αποκαλύφθηκε από τη Le Monde και εξήντα ακόμη διεθνή μέσα ενημέρωσης. Περιγράφουν ένα σύστημα μεγάλης φοροαποφυγής που έστησε το ελβετικό υποκατάστημα της τράπεζας HSBC. Μεταξύ του 2006 και του 2007, περισσότερα από 180 δισεκατομμύρια που ανήκουν σε 100.000 πελάτες και 20.000 offshore εταιρείες μεταφέρθηκαν κρυφά μέσα από τους λογαριασμούς της θυγατρικής.
Πρόκειται για μια απάτη μεγάλης κλίμακας που ενθαρρύνεται από τη βρετανική τράπεζα. Από την απάτη αυτή δεν γλίτωσαν οι αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής.
Από τις 100 χώρες με την υψηλότερη φορολογική αποφυγή σε ότι αφορά πελάτες της θυγατρικής της HSBC περιλαμβάνονται 19 χώρες της Αφρικής και συγκεκριμένα η Νότια Αφρική με 1787 πελάτες, το Μαρόκο με 1068 πελάτες, το Μαλί με 68 πελάτες και η Ζάμπια με 69 πελάτες.
Η φυγή κεφαλαίων.
Αν και πρόκειται για ποσά χαμηλότερα από αυτά που αφορούν σκάνδαλα στις ανεπτυγμένες χώρες, όπως είναι η Ελβετία και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, παρόλα αυτά πολλές Αφρικανικές χώρες επλήγησαν σε σημαντικό επίπεδο από τα "SwissLeaks". Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώνονται από την Μ.Κ.Ο. "One" (Παγκόσμια Τράπεζα, SwissLeaks, Rapport Data) η Ακτή του Ελεφαντοστού έχει μια απώλεια κεφαλαίων στο εξωτερικό που αντιστοιχεί στο 0,58% του ΑΕΠ της ή 169 εκατομμύρια €. Αναφέρεται ενδεικτικά ότι η φυγή κεφαλαίων ως ποσοστό του προϋπολογισμού για την υγεία της χώρας αφορά το 39% και το 13% ως ποσοστό του προϋπολογισμού την εκπαίδευσης.
Η κατάσταση είναι η ίδια και σε άλλες αναπτυσσόμενες χώρες, όπως για παράδειγμα στη Σενεγάλη, όπου η φυγή των κεφαλαίων που συνδέονται με τα "SwissLeaks" αντιπροσωπεύουν 0,90% του ΑΕΠ της χώρας, το 38% του προϋπολογισμού για την υγεία και το 18% του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση. Στην Τανζανία οι διαρροές αντιπροσωπεύουν το 0,48% του ΑΕΠ της χώρας, το 17% του προϋπολογισμού για την υγεία και το 10% του προϋπολογισμού για την εκπαίδευση.
Αλλά το πρόβλημα δεν είναι νέο. "Η φυγή κεφαλαίων στην Ελβετία είναι η κορυφή του παγόβουνου" αναγνωρίζει Γάλλος αξιωματούχος.
Οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές.
Το 2011 δημιουργήθηκε η Οικονομική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Αφρική από μια ομάδα με υψηλή επιστημονική τεχνογνωσία που είναι επιφορτισμένη με τη σύνταξη μιας έκθεσης σχετικά με τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές από την Αφρική προς το εξωτερικό ώστε να διατυπώσει λύσεις για την καταπολέμηση της μάστιγας αυτής.
Υπό την προεδρία του πρώην επικεφαλή της Νότιας Αφρικής Thabo Mbeki, η επιτροπή έχει εκδώσει μια ανατριχιαστική έκθεση στις αρχές Φεβρουαρίου για παράνομα εξερχόμενες χρηματοοικονομικές ροές από την Αφρική. Τα ποσά αυτά αντιπροσωπεύουν την απώλεια 50 δισεκατομμύριων δολαρίων το χρόνο για την Αφρική.
"Οι συγκεκριμένοι υπολογισμοί δείχνουν ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια στην Αφρική θα είχαν αυξηθεί περισσότερο από 60% εάν τα παράνομα διαφυγόντα κεφάλαια είχαν παραμείνει στην αφρικανική ήπειρο, ενώ θα σηματοδοτούσαν μια αύξηση της τάξεως του 15% του κατά κεφαλήν εισοδήματος" αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Πιο σοβαρά, υπό το πρίσμα ενός διαφορετικού δείκτη, το ποσό αυτό υπερβαίνει το ποσό της επίσημης αναπτυξιακής βοήθειας που είχε Αφρική, δηλαδή 46.1 δισεκατομμύρια δολάρια, για το 2012.
"Λαμβάνοντας υπόψη τη γνωστή εξάρτηση των αφρικανικών χωρών από την βοήθεια του δημοσίου για την ανάπτυξη, η απώλεια των πόρων που προκαλείται από τις παράνομες χρηματοοικονομικές ροές στο εξωτερικό επιδεινώνει την εξάρτηση των χωρών από τους δωρητές," υπογραμμίζει η έκθεση.
Η εκτίμηση της ομάδας των εμπειρογνωμόνων είναι ασφαλώς υποτιμημένη εφόσον "συχνά αποκλείονται ορισμένες μορφές χρηματοοικονομικών ροών" ανυπολόγιστες που συνδέονται με το σύστημα "της διαφθοράς και της διακίνησης ναρκωτικών, της εμπορίας ανθρώπων και της παράνομης διακίνησης και εμπορίας όπλων και οπλικών συστημάτων ", όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.
Σήμερα, σε ορισμένες χώρες όπως το Τσαντ χάνεται το 20% του ΑΕΠ τους, λόγω των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών. Το ποσοστό αυτό ανεβαίνει στο επίπεδο του 25% του ΑΕΠ για τη Δημοκρατία του Κονγκό.
Οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές στην Αφρική:
Για την καταπολέμηση των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών, οι ανεπτυγμένες χώρες έχουν σημειώσει πρόοδο με την εφαρμογή της αυτόματης ανταλλαγής φορολογικών πληροφοριών μεταξύ του ΟΟΣΑ και των χωρών του G20. Αυτό το εργαλείο κρίνεται ως το πλέον αποτελεσματικό ως πρακτική αντιμετώπισης του φορολογικού μπλοκαρίσματος και της βελτιστοποίησης στην απόδοση φόρων. Αναμένεται να τεθεί σε ισχύ από τον Ιανουάριο του 2017 σε ορισμένες χώρες και σταδιακά να επεκταθεί.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από το Global Finance Intergrity, το σύνολο των αναπτυσσόμενων χωρών έχει απολέσει 1 τρισεκατομμύριο το 2012 λόγω των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών.
Ακόμη χειρότερα, το φαινόμενο αυτό φαίνεται να αυξάνεται. Μεταξύ του 2003 και του 2012, οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές παρουσίασαν μέση ετήσια αύξηση της τάξεως του 9,4%, δηλαδή διπλάσια από την μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Η Υποσαχάρια Αφρική είναι η πρώτη περιοχή στον κόσμο που πλήττεται από τη παράνομη διαρροή κεφαλαίων, με μέση ετήσια απώλεια 5,7% του ΑΕΠ.
Αγάπη Καραμανλή
Ομάδα εργασίας ΥΣΑ του ΣΥΡΙΖΑ
Αθήνα, 19.02.2015
Πηγή : Euractiv
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από το Global Finance Intergrity, το σύνολο των αναπτυσσόμενων χωρών έχει απολέσει 1 τρισεκατομμύριο το 2012 λόγω των παράνομων χρηματοοικονομικών ροών.
Ακόμη χειρότερα, το φαινόμενο αυτό φαίνεται να αυξάνεται. Μεταξύ του 2003 και του 2012, οι παράνομες χρηματοοικονομικές ροές παρουσίασαν μέση ετήσια αύξηση της τάξεως του 9,4%, δηλαδή διπλάσια από την μέση ετήσια αύξηση του ΑΕΠ του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Η Υποσαχάρια Αφρική είναι η πρώτη περιοχή στον κόσμο που πλήττεται από τη παράνομη διαρροή κεφαλαίων, με μέση ετήσια απώλεια 5,7% του ΑΕΠ.
Αγάπη Καραμανλή
Ομάδα εργασίας ΥΣΑ του ΣΥΡΙΖΑ
Αθήνα, 19.02.2015
Πηγή : Euractiv